لوبیا فابا، جدیدترین رقیب سویا و غنی ترین پروتئین گیاهی تولید شده در جهان

پژوهش‌های انجام شده توسط دانشگاه آلبرتا نشان می‌دهد که دانه‌های فابا می‌توانند به عنوان یک منبع پایدار پروتئینی جایگزین محصولات حیوانی شوند.

با توجه به رشد جمعیت جهانی و افزایش تقاضا برای منابع پروتئینی، یافتن جایگزین‌های پایدار و قابل اعتماد به جای منابع حیوانی اهمیت بیشتری پیدا کرده است. دانه‌های فابا (فابا) به دلیل محتوای بالای پروتئین، به عنوان یک منبع گیاهی مهم در نظر گرفته می‌شوند. اما این دانه‌ها دارای ترکیباتی هستند که ممکن است باعث ایجاد نفخ و کاهش جذب مواد مغذی در بدن شوند. پژوهش جدیدی که در دانشگاه آلبرتا توسط «براسات جگاناتان» انجام شده است، روش‌های جدید و پایدارتری برای استخراج پروتئین از دانه‌های فابا ارائه کرده که می‌تواند به برطرف کردن این مشکلات کمک کند.

 ضرورت یافتن جایگزین‌های گیاهی برای پروتئین

پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۵۰، جمعیت جهان به ۹.۷ میلیارد نفر خواهد رسید و تقاضا برای منابع پروتئین حیوانی دو برابر می‌شود. اما این منابع به دلیل اثرات زیست‌محیطی گسترده و محدودیت‌های موجود، نمی‌توانند به‌عنوان یک منبع پایدار در نظر گرفته شوند. از این رو، منابع گیاهی مانند دانه‌های فابا می‌توانند جایگزین‌های مناسبی باشند. این دانه‌ها بین ۲۲٪ تا ۳۶٪ پروتئین دارند که می‌تواند برای تامین نیازهای تغذیه‌ای جمعیت رو به رشد جهان کافی باشد. همچنین، افزایش محبوبیت رژیم‌های غذایی گیاه‌خواری و وگان در جوامع مختلف، تقاضا برای منابع پروتئینی گیاهی را بیشتر کرده است.

 روش‌های نوین استخراج پروتئین

تحقیقات جگاناتان بر روی فرآیندهای بهبود یافته‌ای تمرکز داشته که شامل ترکیبی از روش‌های خشک و تر برای جداسازی پروتئین است. این روش‌ها بدون استفاده از مواد شیمیایی و با مصرف کمتر انرژی، به دست آمده‌اند. در این فرآیندها از آب کمتری استفاده شده و هیچ‌گونه ماده شیمیایی مضری به کار نرفته است، که این امر باعث حفظ کیفیت پروتئین و پایداری محیط‌زیست می‌شود.

 کاربردهای پروتئین فابا در صنایع غذایی

پروتئین‌های استخراج شده از دانه‌های فابا با استفاده از این روش‌های نوین، خواصی مانند قابلیت تشکیل کف، امولسیون، حل‌پذیری و توانایی تشکیل ژل را حفظ کرده‌اند. این ویژگی‌ها آن‌ها را به گزینه‌ای مناسب برای استفاده در نوشیدنی‌ها، جایگزین‌های گوشت و تخم‌مرغ، و مکمل‌های پروتئینی تبدیل می‌کند. علاوه بر این، پروتئین استخراج شده دارای خلوص بالاتری بوده و کیفیت بهتری نسبت به روش‌های شیمیایی مرسوم دارد؛ به طوری که خلوص آن به ۹۴٪ می‌رسد.

 تاثیرات زیست‌محیطی و پایداری

یکی از مزایای اصلی این روش جدید، کاهش اثرات زیست‌محیطی است. به دلیل حذف مواد شیمیایی در فرآیند استخراج، پروتئین‌های به دست آمده دارای برچسب‌های تمیز (clean-label) هستند، که این امر پاسخگوی نیاز مصرف‌کنندگان به محصولات با کمترین میزان فرآوری و افزودنی‌های شیمیایی است. همچنین، فرآورده‌های جانبی مانند نشاسته و فیبر غذایی که در روش‌های قدیمی به دلیل استفاده از مواد شیمیایی از بین می‌رفتند، در این روش قابل بازیابی و استفاده مجدد هستند.

 حمایت از اهداف توسعه پایدار سازمان ملل

این پژوهش می‌تواند در راستای دستیابی به برخی از اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد، از جمله ریشه‌کنی گرسنگی، مصرف و تولید مسئولانه، و اقدام برای مبارزه با تغییرات اقلیمی، مؤثر باشد. تولید محصولات پروتئینی پایدار و گیاهی می‌تواند به امنیت غذایی و سیستم‌های کشاورزی پایدار کمک کند.

 چالش‌ها و افق‌های آینده

هرچند دانه‌های فابا مزایای زیادی دارند، اما همچنان چالش‌هایی برای پذیرش گسترده آن‌ها در رژیم غذایی عمومی وجود دارد. ترکیبات ضد تغذیه‌ای موجود در این دانه‌ها می‌تواند باعث کاهش جذب مواد مغذی شود. با این حال، روش‌های بهبود یافته استخراج پروتئین که توسط جگاناتان ارائه شده است، نشان می‌دهد که می‌توان با استفاده از تکنولوژی‌های نوین، این چالش‌ها را برطرف کرد. انتظار می‌رود با ادامه این تحقیقات و بهبود فرآیندها، دانه‌های فابا به عنوان یک منبع پروتئینی ارزشمند در بازار جهانی جایگاه خود را پیدا کنند.

 نتیجه‌گیری

پژوهش‌های انجام شده توسط دانشگاه آلبرتا نشان می‌دهد که دانه‌های فابا می‌توانند به عنوان یک منبع پایدار پروتئینی جایگزین محصولات حیوانی شوند. استفاده از روش‌های شیمیایی کمتر و فرآیندهای انرژی‌بر کاهش یافته، این دانه‌ها را به گزینه‌ای مناسب برای تغذیه سالم و پایدار تبدیل می‌کند. این نوآوری‌ها نه تنها به بهبود کیفیت محصولات غذایی کمک می‌کند، بلکه به حفظ محیط‌زیست نیز کمک شایانی می‌نماید.

با توجه به افزایش تقاضا برای منابع گیاهی و همچنین اهمیت حفظ محیط‌زیست، بهبود فرآیندهای تولید پروتئین از دانه‌های فابا می‌تواند نقش مهمی در آینده صنعت غذایی ایفا کند. این پژوهش گامی مؤثر در جهت تامین امنیت غذایی و توسعه پایدار در سطح جهانی به شمار می‌رود.