صادرات لوبیا ازبکستان در نیمه اول سال ۲۰۲۵، رشدی ۱۷ درصدی را تجربه کرد

تاریخ: ۳۱/۰۷/۲۰۲۵ | حوزه: اقتصاد

تاشکند، ازبکستان (UzDaily.com) -- آمارهای رسمی منتشر شده از سوی کمیته ملی آمار ازبکستان، حکایت از یک موفقیت چشمگیر در بخش کشاورزی و تجارت خارجی این کشور دارد. در نیمه اول سال جاری میلادی (ژانویه تا ژوئن ۲۰۲۵)، ازبکستان با ثبت رشدی قابل توجه در صادرات لوبیا، گام بلندی در راستای تنوع بخشیدن به اقتصاد و افزایش درآمدهای ارزی خود برداشته است.

بر اساس این گزارش، حجم صادرات لوبیا از ازبکستان در این بازه زمانی به ۸۰,۰۵۳ تن رسیده که در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته (۶۸,۳۰۰ تن)، افزایشی معادل ۱۱,۷۵۳ تنی یا ۱۷.۲ درصد را نشان میدهد. از نظر ارزشی، این حجم از صادرات، درآمدی معادل ۲۰۸.۹ میلیون دلار آمریکا را برای این کشور آسیای مرکزی به ارمغان آورده است که نشاندهنده ثبات و حتی بهبود نسبی در قیمتهای جهانی این کالای اساسی است.

تحلیل بازارهای هدف و استراتژی تجاری

نکته حائز اهمیت در این موفقیت صادراتی، تنوع و ثبات در بازارهای هدف است. بر اساس دادههای تفکیک شده، مقاصد اصلی صادرات لوبیای ازبکستان به شرح زیر بوده است:

• چین: با جذب ۲۷,۵۱۴ تن، همچنان بزرگترین و حیاتیترین بازار برای لوبیای ازبکستانی به شمار میرود. این حجم عظی نشان از توافقهای دوجانبه بلندمدت و روابط تجاری مستحکم بین دو کشور حکایت دارد.
• پاکستان: با ۱۴,۳۶۸ تن در رتبه دوم قرار گرفته است. نزدیکی جغرافیایی و مرزهای مشترک، هزینههای حمل و نقل را کاهش داده و این کشور را به بازاری باثبات و همیشگی تبدیل کرده است.
• افغانستان: این کشور با واردات ۱۳,۳۶۵ تن، سومین شریک مهم تجاری در این حوزه است. نیاز بالای بازار افغانستان و روابط فرهنگی و تاریخی، از عوامل کلیدی این همکاری است.
• ایران: با ۱۰,۴۰۲ تن در جایگاه چهارم ایستاده است. ایران نه تنها به عنوان یک مقصد صادراتی، بلکه به عنوان یک کریدور ترانزیتی برای دستیابی به بازارهای فراتر نیز برای ازبکستان حائز اهمیت است.
• گرجستان: با ۴,۱۵۹ تن، نشان دهنده نفوذ محصولات ازبکستانی به منطقه قفقاز است.
• سایر کشورها: صادرات ۱۰,۲۴۵ تنی به "سایر کشورها" نشان میدهد که ازبکستان به طور فعال در حال کشف و نفوذ به بازارهای جدید در خاورمیانه، اروپای شرقی و حتی شمال آفریقا است.

ریشهیابی عوامل محرک رشد

این رشد قابل توجه تصادفی نبوده و حاصل مجموعهای از سیاستهای هوشمند و عوامل داخلی و خارجی است:

1. سیاستهای حمایتی دولت: دولت ازبکستان با اجرای برنامههای تشویقی برای کشاورزان، از جمله تأمین بذرهای باکیفیت، تسهیلات کمبهره و تضمین خرید محصول، به طور مستقیم بر افزایش سطح زیر کشت و بهرهوری مزارع لوبیا تأثیر گذاشته است.
2. بهبود کیفیت و استانداردسازی: سرمایهگذاری روی فناوریهای فرآوری و بستهبندی، کیفیت لوبیای صادراتی ازبکستان را به طور چشمگیری ارتقا داده و آن را با استانداردهای بینالمللی مطابقت داده است. این امر اعتماد خریداران خارجی را جلب کرده است.
3. تنوع بخشی به محصولات: اگرچه آمار فعلی فقط به "لوبیا" اشاره دارد، اما ازبکستان در حال گسترش طیف وسیعی از حبوبات از جمله لوبیا چیتی، لوبیا قرمز، لنتیل و نخود است که این تنوع، جذابیت آن را برای بازارهای مختلف افزایش میدهد.
4. توسعه زیرساختهای لجستیکی: بهبود راههای ارتباطی و توسعه قراردادهای حمل و نقل ریلی و جادهای با کشورهای همسایه، به ویژه مسیرهای جدید به سمت چین و بنادر ایران، زمان ترانزیت را کاهش داده و تازه بودن کالا را تضمین کرده است.
5. تأثیر تغییرات آب و هوایی جهانی: کاهش تولیدات کشاورزی در برخی از کشورهای سنتی تولیدکننده لوبیا به دلیل خشکسالی یا سیل، فرصتی را برای تأمینکنندگان جدیدی مانند ازبکستان ایجاد کرده تا خلأ بازار را پر کنند.

چشمانداز آینده و چالشهای پیش رو

با توجه به روند مثبت فعلی، پیشبینی میشود که صادرات لوبیا از ازبکستان در نیمه دوم سال ۲۰۲۵ نیز با رشد همراه باشد و احتمالاً ارزش کلی صادرات این محصول تا پایان سال از مرز ۴۵۰ میلیون دلار فراتر رود. با این حال، چالشهایی نیز در راه است:

• رقابت فشرده: رقبای منطقهای مانند قزاقستان، قرقیزستان و ترکمنستان نیز در حال افزایش تولید و صادرات حبوبات خود هستند.
• نوسانات قیمت جهانی: وابستگی درآمد به قیمتهای جهانی که میتواند تحت تأثیر عوامل ژئوپلیتیک و اقتصادی قرار گیرد.
• نیاز به ارزش افزوده: برای حفظ مزیت رقابتی، ازبکستان نیاز دارد به سمت صادرات محصولات با ارزش افزوده مانند کنسرو لوبیا، آرد حبوبات و غذاهای آماده بر پایه لوبیا حرکت کند.

جمعبندی نهایی

افزایش ۱۷ درصدی صادرات لوبیا در نیمه اول سال ۲۰۲۵، تنها یک آمار نیست، بلکه نشانهای روشن از تحول اقتصادی ازبکستان و تبدیل شدن آن به یک بازیگر مهم در بازار جهانی کشاورزی است. این موفقیت، حاصل ترکیبی هوشمندانه از سیاستگذاری داخلی، شناخت بازارهای بینالمللی و سرمایهگذاری روی کیفیت و زیرساختها است. به نظر میرسد با تداوم این روند، ازبکستان به زودی به یکی از تأمینکنندگان پیشرو و مطمئن حبوبات در منطقه اوراسیا تبدیل خواهد شد.